خبرگزاری مهر، گروه استانها - هیفاء پردل: در شرایط کنونی که دشمنان سخت‌ترین شرایط تحریم یا به عبارتی «جنگ اقتصادی» را تحمیل ایران اسلامی کرده‌اند و کشور ما وابستگی شدیدی به «صنعت نفت» دارد صنعت گردشگری می‌تواند ناجی اقتصاد بیمار کشور باشد.
البته اگر از این فرصت طلایی به خوبی استفاده شود؛ وابستگی به نفت بخش‌های دیگر اقتصاد کشور را تنبل کرده است، متوسط فروش تنها یک بشکه نفت در بهترین شرایط کشور ۷۰ دلار است اما طبق نظر کارشناسان درآمد و ارزآوری حاصل از ورود تنها یک گردشگر خارجی معادل ۳۰ بشکه نفت است که می‌تواند ارزآوری داشته باشد.
گردشگری، فرصتی برای ترمیم اقتصاد قم
در شرایط کنونی که وابستگی شدید کشور به صنعت نفت باعث شده دشمنان از این فرصت برای تهدید و تحریم صنعت نفت استفاده کنند و به دنبال ماجراجویی اقتصادی و جنگ بی‌رحمانه اقتصادی در کشور باشند، «جهانگردی» و یا به عبارتی صنعت توریسم می‌تواند آرمانی برای شکوفایی اقتصاد کشور باشد.
آرمانی که مقام معظم رهبری بارها بر آن تأکید داشتند و بر قدم نهادن بر «اقتصاد مقاومتی» سفارش کردند که رونق و توسعه صنعت گردشگری از مصادیق تحقق اقتصاد مقاومتی می‌تواند باشد و رونق اشتغال‌زایی و پایداری اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
ایران اسلامی با توجه به تنوع آب و هوایی، وجود تمدن چندین هزار ساله، فرهنگ غنی، جاذبه‌های بی‌بدیل گردشگری و تنوع اقلیمی و اقوام مختلف هم‌چنین وجود شهرهای مذهبی مانند قم و مشهد جزو ۱۰ کشور مهم و مقصد گردشگری است ولی هنوز نتوانسته از این ظرفیت به خوبی استفاده کند.
قم دومین شهر مذهبی کشور و یا به عبارتی نگین گردشگری مذهبی کشور است؛ این شهر مقصد مهم گردشگرانی از کشورهای اسلامی و حتی غیرمسلمان است و شعار همیشه مسئولان این استان اولویت گردشگری برای توسعه استان است ولی هنوز هیچ برنامه‌ریزی کلی برای توسعه زیرساخت‌ها از سوی آن صورت نگرفته و طبق گفته مسئولان استان سهم اقتصادی قم با توجه به حجم بالای ورود گردشگران خارجی و داخلی تنها ۵۵ درصد است.
اخیراً طبق تفاهم‌نامه‌های همکاری صورت گرفته بین ایران و کشور عراق روادید بین گردشگران ایران و عراق حذف شده و در طول سال شهر مقدس قم پذیرای گردشگران عراقی است هم‌چنین گردشگران هندی و پاکستانی در رده بعدی و تعدادی هم از حوزه خلیج فارس و اروپا قم را برای سیاحت و زیارت انتخاب می‌کنند.
آیا این استان توانسته ارزآوری مطلوبی از این فرصت طلایی داشته باشد؟ زیرساخت‌هایی مناسب برابر با ظرفیت‌های بالای گردشگری در آن وجود دارد؟ چرا از مزیت‌های بخش خصوصی استفاده نشده و کاری برای جذب بیشتر سرمایه‌گذاری انجام نشده است؟
به برکت وجود بارگاه حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران هم‌چنین وجود ۴۴۴ امامزاده استان قم را در ردیف دومین شهر مذهبی کشور و یا به عبارتی نگین گردشگری مذهبی کشور تبدیل کرده است.
ورود خیل زائران در طول سال به ویژه در اعیاد شعبانیه و دیگر مناسبت‌های مذهبی قم را به عنوان مقصدی برای گردشگران داخلی و زائرانی از جهان اسلام به ویژه کشورهای همسایه مانند عراق، پاکستان و هند و یا شیعیانی از حوزه خلیج فارس به اضافه گردشگران غیرمسلمان اروپایی تبدیل کرده است.
غفلت از فرصت‌های طلایی گردشگری مذهبی
طبق آمارها گردشگران عراقی و پاکستانی در صدر گردشگرانی هستند که به قم سفر می‌کنند؛ با سفر رئیس جمهور به عراق و امضای توافقنامه‌های بزرگ اقتصادی، گردشگری و غیره روادید بین دو کشور لغو شد و این امر باعث شد که قم بعد از شهر مقدس مشهد به عنوان هدف گردشگری زیارتی گردشگران این کشور قرار گیرد و این امر فرصتی برای ارزآوری هم برای استان و هم کشور باشد.
آمار بالای ورود گردشگران عراقی برای زیارت و سیاحت فرصتی طلایی است که با برنامه‌ریزی و بهسازی زیرساخت‌های آن می‌توان برای ترمیم اقتصاد قم بهره گرفت و فرصتی را برای رونق اشتغال و خدمات ایجاد کرد.
حجم ورود گردشگران مذهبی خارجی تا ۵ میلیون نفر هم رسیده است ولی ساماندهی خوبی نشده است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، گردشگری قم را نیازمند اصلاحات و ترمیم تدریجی می‌داند و می‌گوید: گردشگری قم نیاز به اصلاحات تدریجی و قانونمند دارد و این امر نیاز به همکاری دیگر دستگاه‌های اجرایی دارد و برای افرایش ماندگاری گردشگران نیاز به برنامه‌ریزی اصولی و آموزش هم‌چنین ساماندهی طرح جامع آماری در گردشگری استان داریم.
حمید یزدانی می‌افزاید: در قم ۱۱ هزار و ۵۳۰ تخت اقامتی وجود دارد و این استان از بزرگ‌ترین مجتمع‌های گردشگری هم بهره‌مند است ولی باید با افزایش اقامتگاه‌های بوم گردی مدت ماندگاری گردشگران را افزایش داد.
وی افزود: در این چند ماه آمار گردشگران مذهبی با رشد بالایی روبرو بوده که گردشگرانی از کشور عراق در صدر این گردشگران هستند و میزان ماندگاری آن‌ها به ۱۰ روز اقامت افزایش یافته است.
یزدانی با بیان اینکه باید از فرصت گردشگری مذهبی برای رونق گردشگری سلامت با توجه به رشد ورود گردشگران خارجی استفاده کرد، گفت: اکنون بعضی مراکز درمانی این استان پذیرای گردشگرانی هستند که برای درمان به قم سفر می‌کنند و با نشست‌هایی که با وزیر بهداشت برگزار شده کمیسیونی برای تعامل با ادارات که در توسعه گردشگری سلامت نقش دارند تشکیل شده است.
وی با تأکید بر اینکه با توجه به همه این ظرفیت‌ها هنوز از این فرصت‌ها استفاده نشده و نیاز به انسجام و همکاری دیگر دستگاه‌ها داریم، اظهار داشت: حجم سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری ۱۴۶ میلیارد تومان است و حجم ورود گردشگران مذهبی خارجی تا ۵ میلیون نفر هم رسیده است ولی ساماندهی خوبی نشده است.
با توجه به پیگیری‌های صورت گرفته از سوی خبرنگار مهر برای اطلاع از آخرین آمار گردشگران خارجی و هم‌چنین درآمد اقتصادی حاصل از خرید هر گردشگر در قم با معاونت امور زائران استانداری بی‌نتیجه ماند.
لزوم آسیب شناسی ضعف‌های گردشگری مذهبی
یک پژوهشگر در عرصه گردشگری دینی که خود در این زمینه فعالیت‌های بسیاری را در قم داشته، بیان می‌کند: قم مقصد و قطب گردشگری مذهبی است و نه تنها صرفاً زیارتی و این نوع گردشگری تنها به زیارت از بارگاه کریمه اهل بیت (ع) و مسجد جمکران ختم نشود در این شهر ظرفیت و جلوه‌های مطلوبی برای گردشگری مذهبی و حتی گردشگری سلامت، طبیعی و تاریخی وجود دارد.
حجت الاسلام سید مصطفی میرفندرسکی می‌افزاید: گردشگری در قم را باید از زوایای بیشتری مورد بررسی قرار دارد این استان دارای تمدن و تاریخی بالایی است و باید در همه شاخه‌های گردشگری در این شهر بهره‌مند شد در اسناد بالادستی قم هم به رونق گردشگری این استان تأکید شده است.
باید تخت‌های اقامتی در قم افزایش یابد و از فعالیت خانه‌های مسافر غیر مجاز جلوگیری شود
وی با بیان اینکه شهر قم قابلیت پذیرش گردشگران غیرمسلمان هم دارد، می‌گوید: با وجود این همه فرصت گردشگری قم آسیب‌هایی دارد که مهم‌ترین آن جزیره‌ای بودن فعالیت مسئولان در این زمینه گردشگری و نبود هماهنگی در بین برنامه ریزان دولتی و یا خصوصی است و باید در زمینه گردشگری بسته‌هایی متناسب با شأن و منزلت شهر قم استفاده شود.
به گفته حجت الاسلام میرفندرسکی، زیرساخت‌هایی مانند بهره‌گیری از وسایل حمل و نقل خاص گردشگران که متأسفانه اتوبوس‌های گردشگران فرسوده و قادر به تردد در مرکز شهر برای جا به‌جایی گردشگران ندارند هم‌چنین اطلاع‌رسانی و تبلیغ هم ضعیف است؛ اسکان در قم آسیب‌هایی دارد که باید تخت‌های اقامتی افزایش یابد و از فعالیت خانه‌های مسافر غیر مجاز جلوگیری شود.
وی می‌افزاید: اگر گردشگری قم تقویت شود و سرمایه‌گذاری در این بخش بیشتر جذب شود به یقین نه تنها اقتصاد این استان به طبع اقتصاد کشور در سطح ملی را هم می‌تواند تقویت کند باید زیرساخت سخت افزاری مانند اسکان، اقامت، آموزش نیروی انسانی و فرهنگ خود مردم قم برای گردشگری آمادگی داشته باشد و زیرساخت نرم افزاری هم برای تبلیغ و معرفی بهتر این شهر تقویت شود.
ثبت خاطره خوب گردشگران از حضور در دومین شهر گردشگری کشور
یک عضو مرکز نوآوری گردشگری که خود از لیدرهای گردشگری است نیز به خبرنگار مهر، می‌گوید: با توجه به برخورد و ورود من به عرصه گردشگری تجربه‌هایی از احساس و خاطرات گردشگران دارم از جمله اینکه بسیاری از بانوان گردشگر که اغلب سنی و یا بودایی بودند خاطرات خوبی از حضور در شهر قم داشتند.
الهام ندافیان می‌افزاید: این بانوان به قدری حضور در شهر مقدس قم برای آن‌ها جذاب بود که چادری را برای خود به یادگار برده و در خاطرات خود اینکه قم را با ناراحتی وداع کرده و با آن خداحافظی کرده‌اند.
به گفته این فعال گردشگری، موازی کاری‌های صورت گرفته در زمینه گردشگری مسئولان آسیب ساز است و از نگاه تک بعدی به گردشگری قم که تنها بعد زیارتی و یا مذهبی است جلوگیری شود در این استان گردشگری طبیعی، سلامت، تاریخی هم می‌تواند فرصتی برای قم باشد باید برای ماندگاری بیشتر گردشگر اصناف قم، رانندگان و دست اندرکاران گردشگری بیشتر آموزش داده شود.
نظر شما